- egredior
- ē-grĕdĭor, gressus, 3 ( inf. egredier, Plaut. Poen. 3, 4, 32), v. dep. n. and a.I.Neutr., to go or come out, come forth (class.).A.Lit.1.In gen., with e or ex:b.
foras e fano,
Plaut. Rud. 2, 3, 4; cf.:e fano huc,
id. ib. 3, 2, 49:e cubiculo,
Cic. Rep. 1, 12:ex oppido,
Caes. B. G. 2, 13, 2; 7, 11, 7:ex suis finibus,
id. ib. 6, 31, 4:ex castris,
id. ib. 6, 36, 2:e curia,
Liv. 2, 48; 7, 31 et saep.—With a or ab:ab sese,
Plaut. Truc. 4, 3, 78; id. Epid. 3, 2, 44; Ter. And. 1, 3, 21; id. Ph. 5, 1, 5; Suet. Claud. 23; cf.:a nobis foras,
Ter. Heaut. 3, 2, 50. —With simple abl.:domo,
Plaut. Aul. 1, 2, 1:portă,
Cic. Tusc. 1, 7; Caes. B. G. 7, 28, 3; Liv. 9, 16:Romă,
Cic. Quint. 6, 24; Hor. S. 1, 5, 1; cf. Suet. Aug. 53; id. Tib. 40:tabernaculo,
id. Aug. 91:triclinio,
id. Calig. 36 et saep.; cf.:domo foras,
Plaut. Merc. 4, 6, 5.—With adv.:hinc,
Plaut. Men. 2, 2, 74:intus,
id. Pers. 2, 4, 30:unde,
Caes. B. G. 5, 37, 4 et saep.— Absol.:placide egredere,
Plaut. Curc. 1, 3, 1; so id. Cas. 3, 2, 6; id. Mil. 2, 6, 59; id. Poen. 3, 2, 36 sq. et saep.:foras,
Plaut. Am. 5, 1, 27; id. Curc. 4, 1, 5; id. Cas. 2, 1, 15; id. Mil. 4, 1, 40; 4, 5, 16 et saep.:obviam,
Liv. 9, 16:per medias hostium stationes,
id. 5, 46; cf. poet.:per Veneris res,
Lucr. 2, 437:extra munitiones,
Caes. B. G. 6, 35, 9; 6, 36, 1; id. B. C. 3, 65, 4:extra fines, terminos, cancellos,
Cic. Quint. 10, 35 sq.:extra portam,
Liv. 3, 68; cf.: ad portam, i. e. out to the gate. id. [p. 634] 33, 47 fin.:in vadum,
id. 8, 24 et saep.—In an upward direction, to go up, climb, mount, ascend:2.scalis egressi,
Sall. J. 60, 6 Kritz.; cf.:ad summum montis,
id. ib. 93, 2:in tumulum,
Liv. 26, 44:in altitudinem,
id. 40, 22:in vallum,
Tac. H. 3, 29:in tectum,
id. ib. 3, 71:in moenia,
id. ib. 4, 29:in sublime (liquor),
Plin. 2, 42, 42, § 111:altius,
Ov. M. 2, 136.—In partic.a.Milit. t. t.(α).To step out, leave:(β).ne quispiam ordine egrederetur,
Sall. J. 45, 2.—To move out, march out:b.e castris,
Caes. B. G. 7, 36, 7; 7, 58, 2 al.:castris,
id. ib. 2, 11, 1; Sall. J. 91, 3.— Absol., Caes. B. C. 3, 77, 1; Sall. J. 91, 2; 106, 4; cf.also: in pacata,
Liv. 10, 32:ad proelium,
Caes. B. C. 2, 35, 5:ad oppugnandum,
Sall. J. 59, 1.—Naut. t. t.(α).(Ex) navi or absol., to disembark from a vessel, to land:(β).ex navi,
Cic. Vatin. 5, 12; Caes. B. G. 4, 26, 2; id. B. C. 3, 106, 4:navi,
id. B. G. 4, 21, 9; Liv. 45, 13; cf.ratibus,
Ov. M. 8, 153; and absol., Caes. B. G. 4, 23, 4; Liv. 1, 1; Ov. H. 21, 91; cf.:in terram,
Cic. Verr. 2, 5, 51; Front. Strat. 2, 5, 44:in litus,
id. ib. 1, 5, 7.—E portu, or absol., to set sail, Cic. Att. 6, 8, 4; Quint. 10, 7, 23; Ov. Tr. 1, 10, 6.—B.Trop. in speaking, to digress, depart, deviate, wander (rarely):II.a proposito ornandi causa,
Cic. Brut. 21, 82; cf.:ex quibus,
Quint. 3, 9, 4.— Absol., Quint. 4, 3, 15:extra praescriptum,
id. 1, 1, 27.Act., to go beyond, to pass out of, to leave (freq. in the historians, partic. since the Aug. per.; not ante-class., nor in Cic.).A.Lit.:B.fines,
Caes. B. G. 1, 44, 7:munitiones nostras,
id. B. C. 3, 52 fin.:flumen Mulucham,
Sall. J. 110 fin.:urbem,
Liv. 1, 29 fin.; 3, 57 fin.; 22, 55 fin. al.:tecta,
Plin. Ep. 6, 20, 8:tentoria,
Tac. A. 1, 30; Luc. 5, 510 et saep.:navem,
Front. Strat. 1, 12, 1 Oud. N. cr.:portum (navis),
Quint. 4, 1, 61. —Trop., to overstep, surpass, exceed:per omnia fortunam hominis egressus,
Vell. 2, 40, 2; so,vetus familia neque tamen praeturam egressa,
yet had attained no higher honor than, Tac. A. 3, 30:quintum annum,
Quint. 6 prooem. §6: modum,
id. 8, 6, 16; 9, 4, 146; Tac. A. 13, 2:sexum,
id. ib. 16, 10 fin.:clementiam majorum suasque leges,
id. ib. 3, 24:relationem,
id. ib. 2, 38:medios metus,
Val. Fl. 2, 277 et saep.:tecta altitudinem moenium egressa,
Tac. H. 3, 30 fin.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.